Ένας Στίγκλιτς φέρνει την άνοιξη;
Ο Τζόζεφ Στίγκλιτς δε νομίζω ότι χρειάζεται συστάσεις από κανέναν. Αξίζει όμως να σταθεί κανείς και να σχολιάσει τα όσα είπε σε συνέντευξή του, την Τετάρτη 9/3. Θα αναρωτηθεί κάποιος τι σημασία έχει η δική του αισιοδοξία όταν οι υποβαθμίσεις της οικονομίας μας πέφτουν σύννεφο και οι αγορές πιστεύουν ότι οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια στην χρεοκοπία, έστω και ελεγχόμενη. Η αισιοδοξία του θα μας δώσει λύση στο μη διαχειρίσιμο ελληνικό δημόσιο χρέος ή θα φέρει πίσω την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας στη χώρα μας; Προφανώς και όχι. Ρόλος του νομπελίστα Στίγκλιτς, όμως, δεν είναι αυτός. Άκουσα αρκετούς να κριτικάρουν τα όσα είπε στη συνέντευξή του χαρακτηρίζοντάς τα υπό τις παρούσες συνθήκες υπεραισιόδοξα. Γιατί, όπως λένε, είναι κάτι παραπάνω από υπεραισιοδοξία να προδικάζει κάποιος με βεβαιότητα τη θετική έκβαση των ελληνικών προσπαθειών ή να καλεί τους Ευρωπαίους να περιορίσουν τις περικοπές των δαπανών σε μία συγκυρία που η ευρωζώνη βρίσκονται στο χείλος της δημοσιονομικής καταστροφής. Θα συμφωνούσα υπό την προϋπόθεση αυτά δεν ειπώνονταν από το συγκεκριμένο πρόσωπο. Η άποψη αυτή που ορισμένοι κυρίως στο εσωτερικό της Ελλάδας εξέφρασαν, αγνοεί τα κριτήρια με τα οποία λειτουργούν οι αγορές και κυρίως την επιρροή που ασκούν άτομα του βεληνεκούς ενός νομπελίστα οικονομίας, όπως ο κ. Στίγκλιτς, αν όχι στην ανατροπή των αρνητικών συσχετισμών αλλά σίγουρα στη δημιουργία του «γενικότερου κλίματος».
Η παρέμβαση αυτή του κ. Στίγκλιτς είναι από τις λίγες ειδήσεις που ήρθαν το τελευταίο διάστημα από το εξωτερικό και ήταν θετικές για τη χώρα μας. Κανείς από ’μας δε θα βρεθεί να διαφωνήσει με τα όσα λέει. Και όλοι μας θα θέλαμε να τα ακούγαμε από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και από τους κερδοσκόπους των αγορών. Δεν τα ακούμε όμως και αυτό είναι το πρόβλημα. Και κυρίως δεν τα ακούμε από τους Ευρωπαίους εν όψει των κρίσιμων αποφάσεων. Λόγω της ιδιότητάς του ο κ. Στίγκλιτς έχει αναλάβει το ρόλο όχι να μιλάει απαραίτητα τη γλώσσα του σκληρού ρεαλισμού- και αυτό είναι εμφανές-, αλλά να διατυπώνει μία διάλεκτο ικανή να επηρεάσει την ψυχολογία των αγορών, να δημιουργήσει τάσεις και να ανοίξει νέους δρόμους σκέψης σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό και εγχώριο επίπεδο. Ο κ. Στίγκλιτς με τον αναγνωρισμένο ρόλο επιρροής του στο παγκόσμιο παιχνίδι οικονομικών συσχετισμών, είναι ίσως από τους τελευταίους συμμάχους που έχουμε εκτός των τειχών, αφού η ευρεία πλειονότητα των υπολοίπων έχει ταχθεί πλέον απέναντί μας ποντάροντας στην αποτυχία μας. Οι δηλώσεις του κ. Στίγκλιτς δεν είναι, πράγματι, τόσο πιθανόν αυτήν την στιγμή να ανατρέψουν μία βαθιά εδραιωμένη αντίληψη που έχουν οικοδομήσει οι αγορές για την Ελλάδα. Σε ευρωπαϊκό όμως επίπεδο, οι επισημάνσεις του σχετικά με το μέλλον του ευρώ και της Ευρώπης στην περίπτωση που δε ληφθούν σοβαρές αποφάσεις το επικείμενο διάστημα, δεν περνούν απαρατήρητες. Αλλά μέχρις εκεί προς το παρόν. Από τις εξελίξεις θα διαφανεί αν ο κ. Στίγκλιτς μιλάει σε ώτα μη ακουόντων. Για την Ελλάδα τα λεγόμενα του σίγουρα δε μπορούν να φέρουν την άνοιξη. Για την Ευρώπη μένει να το δούμε το προσεχές διάστημα. Και η κατάληξη θα εξαρτηθεί όχι από το πόσο δυνατά ακούγονται τα όσα λέει κάθε φορά και εν προκειμένω ο νομπελίστας οικονομολόγος, αλλά από το αν οι Ευρωπαίοι θα καταφέρουν να τα ακούσουν από τον εκκωφαντικό θόρυβο που δημιουργή η κυριαρχή οχλαγωγία στο εσωτερικό της ευρωζώνης.